Cả Eigen và Sol Spiegelman đều chứng minh rằng quá trình tiến hóa, bao gồm sao chép, biến dị và chọn lọc tự nhiên, có thể xảy ra trong các quần thể phân tử cũng như sinh vật.[448] Tiếp theo từ quá trình tiến hóa hóa học là sự khởi đầu của quá trình tiến hóa sinh học, dẫn đến những tế bào đầu tiên.[448] Chưa ai tổng hợp được một "tế bào nguyên mẫu" bằng cách sử dụng các thành phần đơn giản với các đặc tính cần thiết của sự sống (cái gọi là "phương pháp tiếp cận từ dưới lên"). Không có một nguyên tắc chứng minh như vậy, các giải thích có xu hướng tập trung vào quá trình tổng hợp hóa học.[449] Tuy nhiên, một số nhà nghiên cứu làm việc trong lĩnh vực này, nổi bật là Steen Rasmussen và Szostak, đã lập luận rằng "cách tiếp cận từ trên xuống" là khả thi hơn, bắt đầu với những hình thức đơn giản của cuộc sống hiện tại. Spiegelman đã tận dụng sự chọn lọc tự nhiên để tổng hợp nên Quái vật Spiegelman, có bộ gen chỉ với 218 base nucleotide, tiến hóa giải cấu trúc từ RNA vi khuẩn 4500 base. Eigen đã xây dựng dựa trên công trình của Spiegelman và tạo ra một hệ thống tương tự tiếp tục bị phân hủy xuống chỉ còn 48 hoặc 54 nucleotide – mức tối thiểu cần thiết để liên kết với enzyme sao chép.[450] Craig Venter và những người khác tại Viện J. Craig Venter đã thiết kế các tế bào nhân sơ hiện có với số lượng gen ít dần đi, cố gắng phân biệt tại thời điểm nào mà các yêu cầu tối thiểu nhất cho sự sống đạt được.[451][452][453]

Vào tháng 10 năm 2018, các nhà nghiên cứu tại Đại học McMaster đã công bố sự phát triển của một công nghệ mới, được gọi là Planet Simulator, để giúp nghiên cứu nguồn gốc của sự sống trên hành tinh Trái Đất và hơn thế nữa.[454][455][456][457] Nó bao gồm một buồng khí hậu phức tạp để nghiên cứu cách các viên gạch của sự sống được lắp ráp và cách các phân tử tiền sinh học này chuyển đổi thành các phân tử RNA tự sao chép.[454]